جریان‌های آینده صنعت ERP
در عصر حاضر، سازمان‌ها به‌طور عام و انسان به‌طور خاص دیگر اجازه نمی‌دهند راهکارهای سیستمی بسته و ناقص مانع رشد زندگی و کسبوکار دیجیتالی آن‌ها شوند. یکی از راه‌حل‌های مناسب برای دوری از افتادن در حلقه‌های ناقص این سیستمها، حرکت به‌سوی استفاده از نرم‌افزارهای جامع و یکپارچه مانند نرم‌افزارهای برنامه‌ریزی منابع سازمان یا Enterprise Resource Planning که به اختصار با نام ERP می‌شناسیم است. تا سال ۲۰۱۹ ERP اگرچه برای بسیاری از سازمان‌ها نرم‌افزاری شناخته شده بود، اما به دلایل زیادی مثل هزینه‌های بالای تجهیزات و استقرار آن، حرکت سازمان‌ها به‌سوی آن به آرامی و با احتیاط صورت می‌گرفت. اما سال ۲۰۱۹ با پدیده‌ای به نام کووید-۱۹ همراه شد که حیات سازمان‌ها را تهدید کرد و اهمیت مدیریت ریسک و یکپارچگی اطلاعات و مدیریت آن را به صاحبان کسب‌وکارها نشان داد. در این سال و سال‌های پس‌از آن مدیران و تصمیم‌گیران کم‌کم متوجه شدند که چرا استفاده از یک سیستم جامع و یکپارچه برای رشد سازمان‌شان اهمیت دارد. اطلاعات موجود نشان می‌دهد بازار این حوزه از این سال به بعد در حال رشد چند برابری است و نوآوری در آن به‌طور مداوم در حال انجام است. نوآوری‌های اولیه در حوزه ERP بیش‌تر در زمینه ارائه آن به شکل ابری به کسب‌وکارها بود. در سال‌های اخیر اما جریان‌ها و نوآوری‌های هیجان‌انگیزی در حال ظهور و تکامل هستند که در ادامه بیش‌تر به آن‌ها می‌پردازیم.
نرم‌افزارهای ERP سال‌های زیادی است که در بازار حضور دارند و در این سال‌ها به‌اندازه‌ای تغییر کرده‌اند که می‌توان گفت ERPهای اولیه فقط در عنوانشان، یعنی «نرم‌افزار مدیریت منابع سازمان» با ERPهای امروز مشترک‌اند و در سایر حوزه‌ها به عنوان اجداد صنعت ERP، فقط نامی از آن‌ها مانده است. اما برنده بزرگ این تغییرات و پیشرفت‌ها سازمان‌ها و کسب‌وکارها هستند. در کنار به‌وجود آمدن جریان‌های مختلف و حرکت به‌سوی مدرن شدن این نرم‌افزار‌ها، سازمان‌های کوچک و متوسط هم به جرگه استفاده‌کنندگان از آن پیوستند و ERP دیگر نرم‌افزاری مخصوص سازمان‌های بزرگ و صنعتی و ثروتمند نیست.
بانک‌های اطلاعاتی قدیمی، محدودیت‌های امنیتی و گرازش‌دهی ناقص همه از محدودیت‌های ERPهای قدیمی بودند که برای سازمان‌های مدرن امروزی نامطلوب به‌نظر می‌رسیدند. خبر خوب این‌که تکنولوژی به‌سرعت به این حوزه آمد و نتیجه آن تحول عظیم دیجیتالی بود. تحولی که سازمان‌های مدرن امروزی هم از آن استقبال کردند.
در ادامه این مقاله می‌خواهیم به جریان‌ها و نوآوری‌های در حال ظهور در حوزه ERP بپردازیم و ببینیم آینده این حوزه هیجان‌انگیز چگونه خواهد بود؟ ارائه‌دهندگانش آن را به کدام‌سو می‌برند؟ و باید منتظر چه ویژگی‌های جدیدی در آینده‌ی آن‌ها باشیم؟
۱. شتاب پردازش ابری
ERP ابری جدیدترین تکنولوژی موجود در صنعت ERP نیست اما قطعا یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین آن‌هاست. در گذشته شیوه ارائه ERP فقط به صورت On-Premise بود و باید در محل سازمان‌ها استقرار فیزیکی پیدا می‌کرد که این موضوع باعث افزایش شدید هزینه‌های مربوط به تهیه سخت‌افزارها و زیرساخت‌های لازم می‌شد و امکان استفاده از ERP را برای شرکت‌های کوچک ناممکن می‌کرد.
با ظهور پردازش ابری تقریبا تمام ارائه‌دهندگان ERP عرضه سیستم‌های خود به روش ابری را آغاز کردند. ارائه ERP ابری دسترسی به این نرم‌افزار جامع را برای سازمان‌های کوچک و متوسط ممکن کرد. با این سیستمها، کاربران دیگر نگرانی از بابت هزینه‌های گزاف تجهیزات استقرار ERP در محل ندارند و همچنین قادرند در هر زمان بنا به نیازهایشان هر ماژولی که خواستند را به سیستم نرم‌افزاری خود اضافه کنند.
در نتیجه موفقیت استقرار ERP ابری، هم‌اکنون ارائه ERP به‌عنوان یک خدمت (SaaS) در حال تسلط بر بازار این حوزه است. سازمان‌هایی که تا پیش‌از این از ERPهای محلی استفاده می‌کردند نیز به هزینه‌های بالای نگهداری و عدم امکان گسترش بیش‌تر نرم‌افزار آگاه شده‌اند. این محدودیت‌ها با بروز همه‌گیری ویروس کرونا و نیاز به دورکاری پررنگ‌تر شد، چراکه سازمان‌هایی که از استقرار محلی بهره می‌بردند امکان استفاده از تمام منابع و قابلیت‌های نرم‌افزار ERP خود برای دورکاری کارکنانشان را نداشتند. براساس پیش‌بینی‌ها، بازار ERPهای ابری تا سال ۲۰۲۵ به ارزشی بالغ بر ۱۰۱ میلیارد دلار خواهد رسید و بیش‌ترین تقاضا برای ERPهای ابری از سوی سازمان‌های کوچک و متوسط خواهد بود.
استفاده از ERPهای ابری در این مرحله متوقف نمی‌شود، استفاده از روش‌های ترکیبی ERP راهکاری نوین در این حوزه است. براساس آمار بیش‌از ۵۱ درصد از مدیران فاوا ترجیح می‌دهند از ERPهای ابری استفاده کنند و ۳۵ درصدشان هم استفاده از ERPهای محلی را ترجیح می‌دهند. مابقی آن‌ها هم‌اکنون در حال استفاده از ابزارهای ERP ترکیبی هستند. موضوعی که در سال های آتی بیش‌تر از آن خواهیم شنید.
این سیستم نقاط قوت هردو شیوه ارائه ERP یعنی (Cloud و On-premise) را ترکیب می‌کند و نقاط ضعف هرکدام را پوشش می‌دهد. نتیجه این‌که سیستم قدرتمندی در اختیار سازمان‌ها قرار می‌گیرد که به آن‌ها اجازه می‌هد تمام تمرکز خود را برروی فرایندها و محصولاتشان بگذارند.
۲. یکپارچگی هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های هوشمند
حداقل ۱۵ درصد مدیران باور دارند که هوش مصنوعی می‌تواند کاملا جایگاه سازمان‌های برنده و بازنده را تغییر دهد. هوش مصنوعی پیوند دیرینه‌ای با صنعت ERP دارد، در گذشته کسب‌وکارها برای بهره‌مندی هرچه بیش‌تر از مزایای مکانیزه و هوشمند شدن فرایندهایشان باید افزونه‌های متعددی را بر روی سیستم ERP خود نصب می‌کردند. اما امروز بیش‌تر این افزونه‌ها به‌صورت آماده و بیش‌فرض در داخل ERPها وجود دارند. ERPهایی که با فناوری‌های هوشمند یکپارچه شده‌اند با نام iERP (Intelligent ERP) شناخته می‌شوند. این سیستمها توانایی فوق‌العاده‌ای برای پردازش داده‌ها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات موردنیاز برای تصمیم‌گیری به سازمان‌ها می‌دهند.
امروز داده‌های فراوانی در اختیار سازمان‌ها‌ست که برای تصمیم‌گیری و جلو بردن اهدافشان به آن‌ها نیاز دارند. مشکل اما فقط فراوانی این داده‌ها نیست بلکه پیچیدگی آن‌ها هم هست. برای سازمان‌ها بیش‌تر اطلاعات موجود اطلاعاتی خام و ساختار نیافته‌اند و آن‌ها برای استفاده و تحلیل این اطلاعات نیاز به ابزارهای متنوعی دارند. یکی از این ابزارها که می‌توان گفت بهترین و قابل اتکا‌ترین آن‌ها نیز است ERPهایی هستند که به همراه هوش مصنوعی برای جمع‌آوری و تحلیل هدفمند داده‌ها ارائه می‌شوند.
ERPهای هوشمند می‌توانند جریان‌های کاری ایجاد کنند، خطاها را کاهش دهند و زمان بارگذاری اطلاعات را کم کنند. همچنین می‌توانند ساعت‌ها فرایندهای روتین کاری را مکانیزه کنند و زمان مفید بسیاری از کارکنان را افزایش دهند و کار آن‌ها را اثربخش‌تر کند. ERPهای هوشمند همچنین می‌توانند اطلاعات قدیمی شما را آنالیز کنند و با اطلاعات سایر بخش‌ها ترکیب کنند. نتیجه این‌که فرایندهای پردازش و تحلیل داده‌ها در سازمان شما با سرعت و دقت بالاتری انجام می‌گیرد.
۳. پشتیبانی از برنامه موبایل
پشتیبانی از موبایل در ERP زمانی یک ویژگی اضافه در نظر گرفته می‌شد. به لطف پردازش ابری، دیگر زمانه‌ای که اجرای هر نرم‌افزار به یک کامپیوتر وابسته بود گذشته است. استانداردهای امروز پشتیبانی از موبایل در ERP را به یک ویژگی ثابت و درونی تبدیل کرده‌اند.
در کنار دسترسی همیشگی به داده‌ها، پشتیبانی از موبایل مزایای فراوانی را به ERP مورد استفاده در سازمان‌ها می‌آورد. یکی از آشکارترین آن‌ها انجام عملیات‌های سازمان از هرجا و در هر زمان است. این یعنی تمام عملیات‌های سازمان می‌تواند بر روی دستگاه‌های هوشمند همچون موبایل یا تبلت انجام شود. تاثیر آن بر بهره‌وری کارکنان هم چشم‌گیر است، کارکنان شما می‌توانند در جایی به جز دفتر کارشان وظایف خود را انجام دهند، چراکه از هرجا که هستند به هرآن‌چه که نیاز دارند دسترسی دارند. صنعت ERP امروز دیگر در سرورها و سیستم‌های سنگین و گران قیمت خلاصه نمی‌شود بلکه در همه دستگاه‌ها با هر قیمت و توان پردازشی قابل اجرا و استفاده است.
۴. ابزارهای قدرتمند تحلیل
سیستم‌های ERP نماد کاملی از جمع‌آوری و پردازش داده‌ها هستند. امروز ERPهای مدرن همگی به ابزارهای قدرتمند تحلیل داده‌ها مجهز هستند. اَبَرداده‌ها و تحلیل آن‌ها راه را برای ایجاد شاخه‌‌های جدید در حوزه پردازش ابری باز کرده‌اند. سازمان‌ها هم‌اکنون به دنبال این هستند که بر اساس اطلاعات و داده‌های موجود تصمیمات سریع بگیرند و بر همین اساس به‌دنبال راهکارهای تحلیل محور هستند. اخیرا تحقیقی انجام گرفته که نتایج آن قابل توجه است. این تحقیق نشان داده سازمان‌هایی که از قابلیت پردازش داده‌ها برخوردارند در حوزه‌های مالی تا دوبرابر، تصمیم‌گیری و بازخورد سریع تا پنج برابر و تا سه برابر در به اجرا درآوردن تصمیمات خود موفق‌تر بوده‌اند.
هم‌اکنون سازمان‌های زیادی از سیستم‌های ERP استفاده می‌کنند که به ابزارهای تحلیل داده مجهز هستند. این امر در دسترس بودن اطلاعات و اخذ تصمیمات حیاتی بر مبنای واقعیات موجود را برای آن‌ها ممکن کرده است. در این سازمان‌ها تصمیم‌گیری در همه‌ی سطوح ممکن است. چراکه اطلاعات موردنیاز هر بخش در اختیار کارشناسان، سرپرستان و مدیران است که هریک بنا به حدود اختیاراتشان می‌توانند تصمیمات لازم را براساس اطلاعات موجود بگیرند. آینده ابزارهای پردازش در صنعت ERP زمانی هیجان‌انگیزتر می‌شود که بدانیم این سیستمها می‌توانند به ابزار پیشرفته تحلیل داده‌ها مجهز شوند که داده‌های ساختار یافته و ساختار نیافته را پردازش و از آن‌ها گزارش‌گیری کند.
۵. پشتیبان از داده‌های آنلاین
دسترسی به داده‌های آنلاین مزایای فراوانی برای سازمان‌ها دارد. مدیران و تصمیم‌گیران با استفاده از ابزارهای تحلیل آنلاین و تکیه بر گزارش‌های به‌دست آمده از آن‌ها می‌توانند دقت و سرعت عملیات‌هایشان را افزایش دهند. همچنین این گزارش‌ها می‌تواند حلقه کلیدی در مدیریت بهره‌وری، مدیریت پشتیبانی و تدارکات و ارتقای کیفیت عملیات‌های جاری سازمان‌ها باشند. تکیه بر اطلاعات دقیق و به‌هنگام یک تصمیم عاقلانه برای کسب‌وکاهاست و سیستم‌های ERP برای به‌دست آمدن این اطلاعات و استفاده درست از آن‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کنند. این موضوع به مدیران برای اتخاذ تصمیمات بهتر و دقیق‌تر کمک شایانی می‌کند. استفاده کردن یا نکردن از این قابلیت معمولا تفاوت بین شکست یا موفقیت در تصمیم‌گیری است.
داده‌های آنلاین تنها یک سری عدد و مقدار را نشان نمی‌دهند. این نوع از داده‌ها می‌توانند به حفظ و نگهداری آسان فرایندهای سازمان هم کمک کنند. ERP مجموعه‌ای از ابزارهای گوناگون است که توسط بخش‌های مختلف سازمان استفاده می‌شوند. این، به این معناست که ERP می‌تواند عامل ارتباط بین تمام بخش‌های سازمان باشد.
مزیت اثربخش دیگر صنعت ERP در استفاده از داده‌های آنلاین را می‌توان در ارتقای سطح رضایت مشتری دید. یکپارچگی نرم‌افزار CRM با سیستم ERP، کارکنان بخش ارتباط با مشتریان یا فروش شما را به اطلاعاتی از قبیل تاریخچه خریدهای مشتری، سلایق و سایر اطلاعات ارزشمند مجهز می‌کند. این یعنی موقعیتی برای افزایش فروش، ارتقای سطح تعامل مشتری با برند و افزایش نرخ بازگشت مشتری.
۶. مشارکت بیش‌تر در بخش‌های مالی
ماژول مالی از مهم‌ترین ویژگی‌های ERPهای مدرن هستند. این ماژول وظایفی مثل مدیریت دارایی، دفتر کل، مدیریت پرداخت‌ها، دارایی‌های ثابت، مدیریت وجوه نقد و غیره و همچنین ارائه گزارش‌های مالی بخش‌های مختلف را عهده‌دار است. متخصصان مالی علاقه زیادی به نوآوری‌هایی که توسط سیستم‌های ERP ارائه می‌شود نشان می‌دهند، به‌خصوص در حوزه تحلیل و پردازش. به لطف ERPهای مدرن مدیریت مالی به‌شکل مجازی ممکن شده است و به مدیران اجازه می‌دهد به عملیات‌های مالی روزانه سازمان‌شان نظارت کامل داشته باشند. یکی از اصلی‌ترین جریان‌های صنعت ERP در سال‌های آتی یکپارچگی بیش‌تر آن با بخش‌های مالی سازمان‌ها است.
۷. توجه بیش‌تر به بازاریابی دیجیتال
زمانی که از ERP حرف می‌زنیم شاید بازاریابی آخرین چیزی باشد که به ذهنمان می‌رسد. اما این ماژول در ERP تعریف شده و اگر می‌خواهید در این بازار سراسر رقابتی نسبت به رقبای خود برتری داشته باشید باید از این اهرم استفاده کنید.
اول نگاهی بی‌اندازیم به این‌که یک صنعت ERP چه‌طور می‌تواند به استراتژی‌های بازاریابی یک کسبوکار مرتبط باشد. بازاریابی در راه‌اندازی کمپین‌های جذاب خلاصه نمی‌شود، این تنها یک بعد بازاریابی است. باید ابزاری باشد تا میزان موفقیت کمپین‌ها را اندازه‌گیری کند و تحلیل‌هایی ارائه دهد تا متوجه نقص‌های موجود در آن‌ها شویم و بتوانیم اطلاعات درست را از مخاطب هدف ایده‌آل‌مان بگیریم. اینجاست که ERP وارد حوزه بازاریابی می‌شود. یک کمپین بازاریابی که نتواند به داده‌های سیستم ERP دسترسی داشته باشد و از داشتن اطلاعات لازم محروم بماند محکوم به شکست است. اطلاعات ارائه شده توسط CRM می‌تواند ابزار کمکی مناسبی برای بازاریابان جهت به‌دست آوردن اطلاعات لازم برای اتخاذ استراتژی مناسب باشد. برای این است که کسب‌وکارهای مختلف فرایند بازاریابی خود را به ERPها متصل می‌کنند.
یکپارچگی ERPها با پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی جریانی نوین و روبه‌رشد در این صنعت است. میلیون‌ها کاربر در شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که مدیریت آن‌ها با ویژگی‌هایی مثل جمع آوری خودکار لینک‌ها، انتشار پست‌های مختلف در شبکه‌های مختلف اجتماعی و حتی آموزش کارکنان برای بازاریابی در این شبکه‌ها ساده‌تر می‌شود. نیاز روزافزون به مدیریت کاربران شبکه‌های اجتماعی و استفاده از داده‌های موجود در این پلتفرم‌ها نیاز به یکپارچگی بازاریابی با سیستم‌های ERP را بیش‌ازپیش تقویت می‌کند.
۸. راهکارهای شخصی‌سازی شده ERP
همان‌طورکه قبل‌تر صحبت کردیم، در کنار ارائه ابری ERP، ارائه ماژولار آن باعث شده تا پای ERP به سازمان‌های کوچک‌تر هم باز شود. شروع این جریان در سال ۲۰۱۹ بود، زمانی که ارائه‌دهندگان این سیستم به سوی ارائه راهکارهای سفارشی‌سازی شده برای کسب‌وکارهای مختلف گام برداشتند. با استقبال سازمان‌ها و ادامه‌دار بودن این مسیر انتظار می‌رود در سال‌های آینده دیگر شاهد یک ERP منسجم و یگانه برای تمام کسب‌وکارها نباشیم. بلکه هر کسب‌‌وکاری با توجه به فرایندها و نیازهایش از ماژول‌های اختصاصی و در نتیجه از ERP اختصاصی خود استفاده کند.
ریشه این موضوع از آن‌جا شکل گرفت که عمده خریداران از عدم نیاز به بسیاری از ماژول‌های موجود در ERP خود آگاه شدند. آن‌ها متوجه مزایای استفاده از ماژول‌های کم‌تر اما منطبق با فرایندها و عملیات‌های سازمان‌شان شدند. نیاز به گفتن نیست که این موضوع تا چه اندازه در هزینه‌های نگهداری آن‌ها صرفه‌جویی می‌کند. البته این بدان معنا نیست که تمام سیستم‌های موجود در صنعت ERP در بازار باید با این قابلیت عرضه شوند، این موضوع هم غیرواقعی و هم نشدنی است. اما وجود سیستم‌هایی که برای صنایع آماده شده‌اند تا نیازهای مختلف یک صنعت خاص را پوشش دهند در بازار این حوزه روبه‌رشد است.
در آینده راهکارهای ERP با رابط کاربری گسترده‌تر عرضه خواهند شد. همچنین انعطاف پذیری بالاتر خواهند داشت و مصرف کننده محور خواهند بود. علاوه‌بر این، شخصی‌سازی راهکارهای ERP برای رشد تکنولوژی‌های نوین مثل هوش مصنوعی و اینترنت اشیا بستر مناسبی فراهم می‌کند.
۹. یکپارچگی با اینترنت اشیا (IoT)
زمانی که ERP و اینترنت اشیا با یکدیگر ترکیب شوند موقعیت‌های فراوانی را خلق می‌کنند. اینترنت اشیا ارتباط آسان و بی‌دردسر با تمام سنسورها و دستگاه‌ها بدون نیاز به دخالت انسانی را ممکن می‌کند. زمانی که ERP و IoT باهم ترکیب شوند، سازمان‌ها قادر به جمع‌آوری، تحلیل و پردازش حجم وسیعی از داده‌ها از طریق سنسورها و دستگاه‌ها هستند که نتیجه آن دسترسی به اطلاعات به‌روز و آنلاین دستگاه‌ها و آگاهی از میزان بهره‌وری و کارایی آن‌ها است. نیاز کم‌تر به انجام دستی کارها به معنای نیاز کم‌تر به تکنسین‌ها و در نتیجه انجام عملیات‌ها به شکلی سریع‌تر و کم هزینه‌تر است.
سال ۲۰۲۱ سال اتفاق‌های بزرگ در IoT است. در این سال بیش از ۳۵ میلیارد دستگاه که با IoT هماهنگی کامل دارند نصب و استفاده شده‌اند که انتظار می‌رود در تا سال ۲۰۲۵ این تعداد به ۷۵ میلیارد دستگاه برسد. سازمان‌هایی که این تکنولوژی نوین را به خدمت گرفته‌اند به‌زودی به سیستم‌های نرم‌افزاری برای دریافت و تحلیل اطلاعات به‌دست آمده از این دستگاه‌ها نیاز دارند تا از تمام ظرفیت‌های IoT استفاده کنند. به‌زودی خبرهای بسیاری در حوزه یکپارچگی هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در صنعت ERPها در سطح جهان خواهیم دید و شنید.
آینده صنعت ERP چیست؟
دیگر زمانی که ERPها منحصر به سازمان‌های بزرگ بوده‌اند گذشته است، پردازش ابری، ساختار ماژولار و دیگر نوآوری‌ها پای ERP به سازمان‌های کوچک و متوسط را باز کرده است. این یعنی مشتریان زیادی روزبه‌روز به جمع استفاده‌کنندگان از این سیستم می‌پیوندند و توجه دو گروه توسعه‌دهندگان و نوآوران را به خود جلب می‌کند. سازمان‌هایی هستند که هنوز علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در ERP و استقرار آن ندارند. نمی‌توان با قاطعیت گفت که آن‌ها باید استفاده از این سیستمها آغاز کنند. گذشت زمان و نیاز روز افزون بازار به افزایش سرعت و همگامی صنایع مختلف با بازار این نیاز را در آن‌ها بیدار خواهد کرد. سال‌های آتی در صنعت ERP سال‌های کوچ عظیم سازمان‌ها به‌سوی استفاده از آن است.
تیمیار، ERP اختصاصی صنعت شما
نرم‌افزار ERP منعطف و قدرتمند تیمیار با استفاده از زبان برنامه‌نویسی و بانک اطلاعاتی منعطف خود قادر است تا راهکارها و سیستم‌های موردنیاز صنایع مختلف با فرایندها و عملیات‌های کاری گوناگون را تعریف، طراحی و اجرا کند. همچنین آمادگی بالای این سیستم نرم‌افزاری برای پذیرش و ارائه ماژول‌های جدید و استفاده از تکنولوژی‌های نوآورانه در دل نرم‌افزار اجازه پیشرفت با سرعتی بالاتر و رسیدن به اهداف در زمانی کم‌تر را به صنایع مختلف می‌دهد. تیمیار با ارائه راهکارهای نرم‌افزاری اختصاصی برای صنایع مختلف، مسیر پیشرفت را برای کسب‌وکارهای ایرانی هموار می‌کند.
منبع: