سیستم مدیریت محتوا چیست؟
چرا سیستم مدیریت محتوا مهم است؟ ما در جهان محتوا زندگی می‌کنیم، تمام درک ما از هستی و وجودمان به واسطه نوعی از محتوا (سمعی، بصری، نوشتاری و...) ایجاد شده است. رادیو، تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی، ایمیل و بیلبوردهای تبلیغاتی همیشه و تقریبا در همه‌جا در حال ارایه محتوا به ما هستند. محتوا امروز ابزار اصلی سازمان‌ها و کسبوکارها برای معرفی و ارایه محصولات و خدماتشان است. این مثال نیست، یک واقعیت است که اگر سازمانی بهترین محصول و برترین خدمات را داشته باشد اما آن را به شکلی نادرست و از کانالی اشتباه ارایه کند هیچ‌گاه در فروش آن موفق نخواهد بود.
محتوا به طول تاریخ در زندگی انسان وجود داشته است. نقاشی‌‌های روی دیوار غارها، نامه، روزنامه، کتاب، تبلیغات کاغذی و... همگی محتواهایی هستند که توسط انسان تولید شده‌اند، اما با ظهور اینترنت و آغاز فصلی تازه در اطلاعات و مدیریت آن نحوه خلق و انتشار محتوا هم تغییر کرد. با انفجار داده‌ها در سطح وب و وجود هزاران صفحه توضیح و تشریح برای هر موضوعی، خلق و منتشرکردن محتوا کار چندان سختی به نظر نمی‌آید، اما آن‌چه حالا برای کسب و کارها اهمیت دارد دیده‌شدن و چگونه دیده‌شدن محتوایشان است. این مهم با ابزاری به نام «سایت» عملی می‌شود، ساخت سایت مناسب و وجود محتوای قدرتمند با ظهور بازاریابی دیجیتال و تاثیر بسیار بالای محتوا در رونق فروش کسبوکارها به بالاترین درجه اهمیت خود در دهه‌های اخیر رسیده است. موتورهای جستجو و در راس آنها گوگل، وبسایت های کسبوکارها را براساس محتوایشان قضاوت می‌کنند و رقابت سنگینی برای تولید کارآمدترین و ارزشمندترین محتوای دیجیتال میان کسبوکارها شکل گرفته است. نیاز به تولید حجم بالای محتوا و مدیریت آن باعث شده سازمان‌ها قادر نباشند بدون استفاده از تکنولوژی محتوای دیجیتال خود را مدیریت کنند. این روزها فناوری‌های نوینی مانند سایت ساز و سیستم مدیریت محتوا یا Content Management System که به اختصار آن را با نام CMS می‌شناسیم این وظیفه خطیر را بر عهده گرفته است.
سیستم مدیریت محتوا چیست؟
فرض کنید می‌خواهید وب‌سایتی راه‌اندازی کنید. برای نوشتن صفحات آن ملزم به استفاده از کدهای HTML و یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Java هستید. اما زمانی که از یک سیستم مدیریت محتوا استفاده کنید؛ نه نیازی به یادگیری برنامه‌نویسی پیشرفته دارید و نه نیازی به دانستن کدهای مختلف HTML یا CSS. در این مقاله می‌خواهیم به سوال «سیستم مدیریت محتوا چیست؟ کاربردها و ویژگیها» آن پاسخ مناسب و روشنی بدهیم.
«ایجاد، مدیریت و ارتقا سطح تجربه دیجیتالی مشتریان.» تعریف ساده و جمع‌وجور CMS یا همان سیستم مدیریت محتوا است. CMS یک نرمافزار کاربردی‌ست و به کاربرانش در ساخت و ویرایش محتوای صفحات وب و وبلاگ‌ها کمک می‌کند. CMS این روزها از یک برنامه ساده برای تولید محتوای دیجیتال تبدیل به هسته اصلی مدیریت تمام تجربه کاربران در تمامی کانال‌های ارتباطی دیجیتال از جمله ایمیل، برنامه‌های موبایل، شبکه‌های اجتماعی و وبسایت‌ها شده است.
پایه‌ای‌ترین عملکرد یک سیستم مدیریت محتوا کمک به ایجاد و ویرایش محتوا، اضافه کردن عکس و تیتر و انجام چند بهبود اولیه در وبسایت مثلا کارهایی برای بهبود SEO است، اما در دنیای کاربر محور امروز این ویژگیها دیگر کافی نیست. شاید تا چندسال پیش و قبل از انفجار داده‌ها در سطح وب و شبکه‌های اجتماعی آن‌چه که برای کسبوکارها اهمیت داشت صرفا ارایه محتوا به شکلی بود که جذابیت بصری آن باعث ترغیب مشتری برای استفاده از آن کالا یا خدمات باشد. بازاریابی تکامل یافته امروز اما تمرکز شدیدی بر تجربه مشتری دارد، نگاهی به برنامه‌های موبایل و اینترنت اشیا بی‌اندازید؛ همگی در عین سادگی رفتاری هوشمند دارند و تقریبا هریک از آنها مجموعه وسیعی از نیازهای کاربر را رفع می‌کنند. این مهم نشان از توجه ویژه بازاریابی به هرآن‌چه که مشتری تجربه می‌کند دارد. جالب این‌که همه این‌ها امروزه به CMSها وابسته‌اند و این باعث ایجاد تفاوت بنیادی در مدیریت محتوا با ارایه محتوا شده است.
امروزه تولیدکنندگان محتوا در کنار CMS با WCM یا (Web Content Management system) هم سروکار دارند، ولی تفاوت CMS با WCM چیست؟ پاسخ کوتاه، تقریبا هیچ. این دو اصطلاح می‌توانند به جای هم به کار روند و در مدیریت محتوا تعریف جداگانه‌ای برای‌شان نیامده است. تاکید CMS بر تولید و ویرایش و مدیریت محتوا است؛ درحالی‌که WCM علاوه‌بر انجام این کارها خود وبسایت را هم مدیریت می‌کند.
حالا به این دو اصطلاح Enterprise Content Management) ECM) یا سیستم مدیریت محتوای سازمانی را هم اضافه کنید. ECM در واقع بر بستر CMS پیاده‌سازی می‌شود، اما مختص سازمان‌ها و ارگان‌های بزرگ است. سازمان‌هایی با حجم اطلاعات وسیع که مدیریت خودکار این سیستم به آنها اجازه میدهد اطلاعات زائد و تکراری را حذف کنند تا جریان اطلاعات در آنها مختل نشود. CMS محتوا را تولید و اجازه ویرایش و ذخیره‌سازی میدهد و ECM علاوه بر آن اطلاعات ساختاری و غیرساختاری را در حجم بسیار بالا مدیریت می‌کند، این محتوا شامل نرم‌افزارها، استراتژی‌ها و امنیت لازم برای مدیریت داده‌ها هم می‌شود.
ویژگیهای سیستم مدیریت محتوا
بعد از آشنایی با انواع سیستم‌های تولید محتوا، ببینیم ویژگیهای کلیدی و اصلی آنها چیست و چگونه می‌توانند به کسبوکارها کمک کنند. ارایه‌دهندگان هر CMS معمولا ویژگیهای خاص خود را پیشنهاد می‌دهند، اما مهمترین و کلیدی‌ترین این ویژگیها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- فهرست سازی و ارایه ویژگیهای جستجو و بازیابی اطلاعات، این ویژگی تمام اطلاعات موجود در وبسایت را به منظور دسترسی آسان کاربران فهرست می‌کند. درنتیجه کاربران می‌توانند با جستجوی نام، کلیدواژه یا نویسنده به هر اطلاعاتی که متناسب با کلمه جستجو شده توسط آن‌هاست دسترسی داشته باشند.
- مدیریت قالب‌ها، این ویژگی کمک می‌کند تا بتوانید اسناد فیزیکی قدیمی را در قالب فرمت‌های دبجیتالی HTML و PDF در وبسایت خود بارگذاری کنید.
- انجام ویرایش، این ویژگی به کاربران اجازه میدهد تا محتوای انتشار یافته را ویرایش کنند. این ویژگی همچنین اجازه مشاهده اصلاحات انجام شده برروی هر سند را به کاربر میدهد.
- انتشار محتوا، این ویژگی به کاربران اجازه میدهد تا از قالب‌های استاندارد سازمان برای انتشار یا ویرایش محتوای خود استفاده کنند.
مشهورترین سیستم‌های مدیریت محتوا
بالاتر گفتیم که CMS به کاربر اجازه میدهد بدون آگاهی چندان از کدها و زبان‌های برنامه‌نویسی اقدام به راه‌اندازی وبسایت و ویرایش محتوا در سایت خود کند. هرکابر این روزها می‌تواند از هر ارایه‌دهنده CMS که علاقه دارد یا احساس می‌کند ویژگیهای متناسب با کارش را در اختیارش می‌گذارد استفاده کند. اما بازار ارایه‌دهندگان این سیستم بازار خلوتی نیست. در ادامه به معرفی و بررسی چند ارایه‌دهنده برتر CMS در جهان می‌پردازیم.
وردپرس (Word Press)، مشهورترین و پراستفاده‌ترین CMS در سطح اینترنت است. استفاده 42 درصدی تمام وبسایت‌های جهان از خدمات CMS وردپرس گواهی بر این موضوع است. از ویژگیهای آن می‌توان به انعطاف‌پذیری و آزادی عمل در ساخت هر نوع وب‌سایتی از فروشگاه تا حراجی آنلاین و وجود قالب‌های مختلف بصری برای وبسایت اشاره کرد، اما یکی از مهمترین و بهترین ویژگیهای آن وجود ابزاهای مناسب برای SEO سایت است. در کنار ویژگیهای گفته شده وردپرس موارد منفی هم دارد. برای مثال شما باید خودتان دامنه مورد نظرتان را تهیه کنید یا آشنایی پایه‌ای با کدنویسی داشته باشید، همچنین به دلیل حجم بالای پلاگینها شما برای پیاده سازی یک سایت کامل در وردپرس نیاز به نصب چندده پلاگین دارید که شخصیسازی هریک از آنها نیاز به نیروی گران قیمت برنامهنویس دارد و با هر بهروز رسانی احتمال از کار افتادن هرکدام از این پلاگین ها وجود دارد. به این‌ها احتمال بروز خطا و تعارض بین پلاگینها را هم اضافه کنید. شما همچنین با به اشتراک‌گذاری داده‌هایتان با نرمافزارهای سوم شخص امنیت آنها را به شدت پایین می‌آورید.
جوملا (Joomla)، همانند وردپرس از مزایای رایگان بودن و وجود افزونه‌های فراوان برخوردار است. اما شاید برای مبتدی‌ها چندان مناسب نباشد و کسانی که اطلاعات برنامه‌نویسی و کدنویسی بیشتری دارند ترجیحشان استفاده از این پلتفرم باشد. در بحث ویژگیها جوملا و وردپرس تفاوت چندانی ندارند، انعطاف‌پذیری بالا، متن‌باز بودن و وجود قالب‌های زیاد از ویژگیهای جوملا است، اما در رابطه با معایب کار با جوملا حتی طرفداران آن نیز این نکته را یادآور می‌شوند که جوملا گاهی بیش‌ازحد پیچیده می‌شود. همچنین جوملا در شرایطی که افزونه‌های زیادی روی وبسایت نصب شده باشد، مشکلات زیادی از بابت سازگاری این افزونه‌ها باهم دارد.
دروپال (Drupal)، یکی‌دیگر از CMS های متن‌باز که مناسب توسعه‌دهندگان و کسانی‌که می‌خواهند یک وبسایت کاملا سفارشی را راه‌اندازی کنند است. کار با دروپال و ایجاد و ویرایش محتوا در آن بسیار ساده است، اما یادتان باشد که برای کار با آن یا باید خودتان برنامه‌نویسی بلد باشید یا برنامهنویس استخدام کنید. بزرگترین عیب دروپال الزام به دانستن برنامه‌نویسی است. در دروپال برای انجام کوچک‌ترین تغییرات حتی در ظاهر وبسایت نیز نیازمند ایجاد تغییر در کدهای وبسایت یا استفاده از یک برنامهنویس هستید که همین موضوع هزینه استفاده از این پلتفرم را بالا می‌برد.
سیستم‌های مدیریت محتوا در ایران
در کشور ما نیز تولید و مدیریت محتوا در بین کسبوکارها به عنوان امری حیاتی برای ادامه فعالیت در بازار مورد قبول است. استفاده از CMS های جهانی ویژگیها و مزایای خودشان را دارند اما درکنار آن آگاهی از مشکلاتی که گاه ممکن است برای کسب‌وکارهای ایرانی به وجود آید خالی از لطف نیست. از کار افتادن افزونه‌ها، به‌خصوص اگر برای آن پول پرداخت کرده باشید با توجه به عدم وجود نماینده یا پشتیبانی رسمی در ایران، نوسانات نرخ ارز که قیمت تمام شده استفاده از افزونه‌های پولی را چند برابر می‌کند، تحریم‌ها و از کار افتادن یک‌شبه خدمات برخی از ارایه‌دهندگان CMS همگی بخشی از مشکلاتی‌ست که یک کسب‌وکار ایرانی برای ادامه فعالیت‌اش در اینترنت با آنها روبرو است. از همین‌رو کسب‌وکارهای داخلی به سیستم‌های مدیریت محتوا که با شرایط و اکوسیستم اقتصادی کشور هماهنگ باشد نیاز دارند. سیستم‌هایی که با نوع و شیوه کسب‌وکارهای داخلی هماهنگ باشند و با اتفاقات بین‌المللی، نوسانات ارز و ...، خدشه‌ای به عملکرد آنها وارد نشود.
شرکت‌های زیادی در کشور اقدام به راه‌اندازی و ارایه CMS های مختلف کرده‌اند. یکی‌از آنها شرکت تیمیار است که به تازگی CMS بومی با نام «دید» را روانه بازار کرده است. سیستم مدیریت محتوایی که تمام نیازهای مدیریت وبسایت یک کسب‌وکار را رفع می‌کند و تمام ویژگیهای مثبت برترین CMS های جهانی را در خود دارد. طراحی زیبا و کاربردی ، مدیریت محتوا به شیوه Drag and Drop، سرعت بارگذاری بالا، امکان ساخت بی‌نهایت صفحه متنی و باکسی در کنار امنیت بالای این سیستم مدیریت محتوا، آن را به ابزاری ایده‌آل برای کسب‌وکارهای ایرانی تبدیل کرده است. اما مهمترین مزیت CMS تیمیار نسبت به تمام نمونه داخلی و جهانی یکپارچگی آن با نرمافزار ERP تیمیار است. این به کسبوکارها امکان میدهد بدون نیاز به استفاده از هرگونه پلاگین یا نرمافزارهای واسط سوم شخص کلیه فرایندهای مدیریت محتوا، crm، بازاریابی ایمیلی، پیامکی و تلفنی، فروش اینترنتی و حضوری، حسابداری فروش، نرم افزار مدیریت خرید، انبار و تولید خود را مدیریت کنند. بدین ترتیب دید، راهکار مدیریت محتوا وبسایت تیمیار به کسبوکارها امکان میدهد محتوای دیجیتالی خود را مستقیما به چرخه درآمدزایی مجموعه متصل و آن را ارزیابی کنند.
منابع:
sitecore.com